Waarom snoeien in ecopremies onverantwoord is
12 December 2011
De klassieke partijen hebben geopteerd voor de klassieke begrotingsrecepten en snoeien daarbij gretig in de groene premies en de aftrekken. De eerste uppercut is meteen een forse, één aan het adres van investerend, bouwend en isolerend België. De maatregelen zullen misschien de ratingbureaus plezieren, maar de komende generaties en hun economisch weefsel krijgen van de klassieke tripartite rake klappen. In plaats van de gebrekkige (dieselpromotende) ecopremie voor auto's te hervormen besliste "de groenste regering" (dixit Bruno Tobback) om de premie af te schaffen. Diezelfde regering van pseudo-ecologisten zet dus ook het mes in de belastingverminderingen voor energiebesparende maatregelen zoals een dubbel glas, thermostatische kranen en energiebesparende stookketels of het organiseren van een energieaudit.Geen compensaties
In 2010 maakten maar liefst 626.219 gezinnen gebruikt van het fiscaal voordeel voor energiebesparing. Enkel het fiscaal voordeel voor dakisolatie overleeft uiteindelijk de besparingshonger van Di Rupo I. Van een aangepaste toepassing van de aftrekpost bij wijze van compensatie, met bijvoorbeeld ook steun voor muur- en vloerisolatie zoals aangekaart in een wetsvoorstel van Groen!, is geen sprake.
De energiebesparende Belg krijgt op die manier de rekening gepresenteerd van een politiek steekspel. De verschillende entiteiten in ons land slagen er maar niet om tot een eerlijke gespreide begrotingsinspanning te komen. Elk niveau neemt bovendien zonder enig overleg beslissingen qua groene steun. Het resultaat is afwisselend over- en ondersubsidiëring. Een groene economie hoeft geen baxter en is geen ongebreidelde subsidie-economie, maar vereist wel een stabiel investeringsklimaat. De duizenden burgers met bouw- en renovatieplannen keer op keer terug naar de bank sturen om hun financieel plaatje rond te krijgen getuigt van weinig respect.
Slechte Europese leerling
De Vlaamse Confederatie Bouw maakt zich dan ook terecht boos. Met ook nog de schrapping van de groene lening krijgt de bouwsector een stevige tik. Nochtans is het een sector waar we heel veel banen kunnen creëren in het kader van een bredere ecokeynesiaanse politiek. Een groene bouwsector zorgt voor een drievoudig dividend: klimaatwinsten, lagere energiefacturen en lokale tewerkstelling.
Al twee jaar probeert de Confederatie de Vlaamse politieke verantwoordelijken diets te maken dat we die kans met beide handen moeten grijpen. Een ambitieus en ecologisch renovatieprogramma zou immers de bestaande 170.000 jobs in de bouwsector veilig stellen en zelfs 10.000 nieuwe banen bij creëren.
Door het maandenlang onderhandelen lijken de zes traditionele partijen de voeling met de realiteit te zijn kwijtgeraakt. "Om de Vlaamse middenklasse te beschermen" bespaart men amper op de 4,1 miljard aan fiscale stimuli voor bedrijfswagens, weigert men een belasting op vliegtuigtickets in first class en blijven de woekerwinsten van Electrabel grotendeels buiten schot. Op isolatie, groene wagens en de NMBS wordt dus wel bespaard. Nochtans is de Vlaamse middenklasse vaker te vinden in een overvolle tweedeklassecoupé van de NMBS dan in de luxezetels van Brussels Airlines. Zaakvoerders van lokale KMO's worden harder aangepakt dan Suez-bonzen Mestrallet en Dutordoir.
Zo blijft ons land qua ecofiscaliteit één van de slechtste leerlingen in Europa. Van de 27 EU-lidstaten zijn er maar 4 landen die nog minder dan België het principe van "de vervuiler betaalt" in de praktijk brengen. De liberale partijen schermden gretig met de aanbevelingen van de Europese Commissie, maar de aanbeveling om de fiscaliteit te vergroenen werd evenwel compleet vergeten. De fiscaliteit vergroenen tot het niveau van "gidsland" Duitsland (2,3% bnp) zou voor 1 miljard extra inkomsten kunnen zorgen. Die 1 miljard zouden we kunnen herinvesteren in groene projecten, onderzoek & ontwikkeling of een lastenverlaging voor de lage en middeninkomens.
Onverantwoorde hypocrisie
Het per direct schrappen van de ecosteun zorgt terecht voor volkswoede. Maar als de toekomstige generaties vandaag al zouden mee kunnen protesteren, zou het verzet nog luider klinken. De besparingshonger van "de groenste regering" werkt een economische recessie in de hand en laat ons klimaat verder ontsporen. Moedige besparingskeuzes en gerichte investeringen daarentegen zouden duurzame groei op lange ter mijn mogelijk maken.
Op een moment dat de politiek moet hervormen, verrassen en vernieuwen is de ecohypocrisie van de klassieke tripartite onverantwoord. Welke kleur het mengen van oranje, blauw en rood oplevert, is voor discussie vatbaar. Maar een ding staat nu al vast: het zal niet groen zijn.
(Dit opiniestuk van Kristof Calvo verscheen op 1 december 2011 in De Morgen)